Kadınlar için Spor ve Fiziksel Aktivite Derneği (KASFAD), Türkiye’de spor ve fiziksel aktiviteye katılımın kadınların ve kız çocukların günlük yaşamlarının bir parçası olması için onların güvenilir ve eşitlikçi bir ortamda spor ve fiziksel aktiviteye katılımlarının koşullarının oluşturulmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. KASFAD, temel insan haklarına saygılı, her türlü ayrımcılık, özellikle toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık karşıtı, toplumsal cinsiyete duyarlı bir sivil toplum kuruluşudur. KASFAD, bünyesinde gerçekleştirdiği tüm faaliyetlerinde ve iş birliği yaptığı tüm kurumlarla ilişkilerinde toplumsal cinsiyet eşitliğini öncelik tutan bir sivil toplum kuruluşudur.
AMAÇ
KASFAD, bu Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Politikası aracılığıyla toplumsal cinsiyete duyarlı bir spor ekosistemi yaratmayı teşvik etmeyi ve bu sistemdeki tüm bireylere toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılıktan uzak eşitlikçi ve kapsayıcı faaliyetler yürütmeleri için yardımcı olmayı amaçlar.
YASAL DAYANAK
KASFAD’ın işbu toplumsal cinsiyet eşitliği politikası, T.C. Anayasasının 10. maddesinde yer alan kadın-erkek eşitliği ilkesi ve 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun; 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu; 5253 Sayılı Dernekler Kanunu; KASFAD Tüzüğü; Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi; Birleşmiş Milletler Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW), Kadına Karşı Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi); UNESCO Beden Eğitimi, Fiziksel Aktivite ve Spor Şartı; Birleşmiş Milletler Nesiller Boyu Eşitlik için Spor İlkeleri; Avrupa Konseyi Genişletilmiş Kısmi Spor Anlaşması ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Sporda Toplumsal Cinsiyet Anaakımlaştırma Tavsiye Kararı esas alınarak hazırlanmıştır.
KAPSAM
Bu Politika, KASFAD’ın tüm üyelerini, çalışanlarını, danışmanlarını, stajyerlerini, gönüllülerini kapsadığı gibi, toplumsal cinsiyet eşitliği yaklaşımıyla geliştirilen politikaları, prosedürleri ve programlarıyla KASFAD’ın tüm hizmet sağladığı kişileri ve kurumları kapsar.
TEMEL İLKELER
İnsan haklarına saygı ilkesi
KASFAD, gerçekleştirdiği türlü faaliyetinde ve iş birliklerinde öncelikli olarak yasal dayanak maddesinde yer alan bildirgelere ve normlara saygılı olma ilkesini temel alacağını taahhüt eder. KASFAD, yaş, ırk, ten rengi, etnik, cinsiyet, cinsel yönelim, cinsel kimlik, dil, din, inanç, siyasi veya diğer görüşler, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğum, engellilik durumu, gebelik, fiziksel özellikler, sportif yetenek, sportif performans veya başka bir nedenle herhangi bir insan hakları ihlaline izin vermez. KASFAD’ın herkese onurlu, saygılı, duyarlı ve adil davranma sorumluluğu vardır.
Toplumsal cinsiyet eşitliği ilkesi
KASFAD, gerçekleştirdiği tüm faaliyetlerinde ve iş birliklerinde toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılığı reddeden ve cinsiyetler arasında eşitliğin geçerli olmasını gözeten davranışlarda ve uygulamalarda bulunmayı taahhüt eder.
Ayrımcılık yapmama ilkesi
KASFAD, gerçekleştirdiği tüm faaliyetlerinde ve işbirliklerinde yaş, ırk, etnik köken, dil, din, inanç, cinsiyet kimliği, cinsel yönelim, toplumsal cinsiyet ifadesi, yaşam tarzı, sosyo-ekonomik düzey, engellilik durumu, sağlık durumu, gebelik, fiziksel özellikler, sportif yetenek ve sportif performans, çalıştığı pozisyon ve bunlarla sınırlı olmamak üzere, damgalayıcı tutum ve ayrımcılık içeren davranışlarda bulunmayacağını ve bu tür davranışlar ile karşılaşması durumunda gerekli önlemleri alacağını taahhüt eder.
KURUMSAL TAAHHÜT
KASFAD, temel ilkeleri gereği toplumsal cinsiyet eşitliği yaklaşımını benimseyerek gerçekleştirdiği faaliyetlerdeki tüm bireylere ve üyelerine eşitlikçi bir ortam sağlamakla yükümlüdür. KASFAD, bu politika ile, üyelerinin ve ilişkide bulunduğu kişi ve kurumların bu taahhüdü benimseyerek çalışmalarını ve güvenli, eşitlikçi ve barışçıl çalışma ortamını sürdürmesini bekler.
KASFAD, Türkiye spor ekosisteminde toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı bir anlayışı hayata geçirmek ve bünyesinde gerçekleştirdiği tüm faaliyetlerde toplumsal cinsiyete duyarlı bir “iklimi” yaratmak için aşağıdaki faaliyetleri yapmayı taahhüt eder.
- Toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin farkındalık yaratmak amacıyla kendi üyeleri arasında çalışmalar yapmak;
- Gerçekleştirdiği faaliyetlerde toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcı tutum, davranış ve söylemleri ortadan kaldırmak ve toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı iletişimi güçlendirmek;
- Spor ve fiziksel aktivitenin tüm alanlarında ve düzeylerinde kadınların ve kız çocuklarının yaşadıkları sorunların ve olası çözümlerin araştırılmasına yönelik çalışmalarda bulunmak;
- Spor ve fiziksel aktivitenin tüm alanlarında ve düzeylerinde kadınların ve kız çocuklarının temel hak ve özgürlüklerinin kazanılması için faaliyetlerde bulunmak;
- Türkiye spor ekosisteminin her türlü taciz ve istismardan uzak, güvenli spor ortamlarına dönüşmesi için faaliyetlerde bulunmak;
- Türkiye spor ekosisteminde kadınların ve kız çocuklarının güçlenmesi için toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına hizmet eden programlar tasarlamak ve uygulamak;
- Türkiye spor ekosisteminde toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılığı ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddeti önlemek için faaliyetlerde bulunmak;
- LGBTİ+ bireylerin hakları için uluslararası spor kurumlarının beyannamelerini takip ederek Türkiye spor ekosistemi için öneriler geliştirmek ve çalışmalar yürütmek;
- Türkiye spor ekosisteminde toplumsal cinsiyete duyarlı veriler toplayarak alandaki gelişmeleri izlemek ve değerlendirmek;
- Toplumsal cinsiyet eşitliği alanında çalışan ulusal ve uluslararası kurumlarla iş birliği yapmaktır.
TANIMLAR
Cinsiyetçilik: Kadınların ve erkeklerin “doğası” ve toplumda oynamaları gereken roller hakkındaki inançlarla ve toplumsal cinsiyet kalıp yargılarıyla bağlantılı kurularak (EIGE, 2020) 1 kadınların ikinci planda yer almasının ve erkeklerin güç ve kontrol odağı olmasının gerekli olduğunu öne süren ayrımcı bir eylem ve düşünme biçimidir.
Toplumsal cinsiyet: Toplumsal cinsiyet, bir toplumun doğumda kendilerine atanan cinsiyete dayalı olarak bireyler için uygun gördüğü, toplumsal olarak inşa edilmiş roller, davranışlar, faaliyetler ve özelliklerdir.2 Toplumun cinsiyetlere atfettiği sosyal olarak şekillendirilmiş rolleri ve ilişkileri, kişilik özelliklerini, tutumları, davranışları ve değerleri ifade eder.
Toplumsal cinsiyet eşitliği: Kadın ve erkeklerin eşit haklara, sorumluluklara ve fırsatlara sahip olmasıdır. Cinsiyet ayrımı gözetilmeksizin herkesin eşit hak ve olanaklardan yararlanmasıdır.
Toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık: CEDAW’a göre kadınların medeni durumlarına bakılmaksızın ve kadın ile erkek eşitliğine dayalı olarak politik, ekonomik, sosyal, kültürel, medeni ve diğer alanlardaki insan hakları ve temel özgürlüklerinin tanınmasını, kullanılmasını ve bunlardan yararlanılmasını engelleyen veya ortadan kaldıran veya bunu amaçlayan ve cinsiyete bağlı olarak yapılan herhangi bir ayrım, mahrumiyet veya kısıtlama “Kadınlara karşı ayrım” olarak tanımlanmaktadır.
Toplumsal cinsiyete dayalı şiddet: Bir kişiye toplumsal cinsiyeti (toplumsal cinsiyet kimliği/ifadesi) sebebiyle uygulanan şiddet ya da belirli bir cinsiyeti orantısız olarak etkileyen şiddettir (EU, 2014)3. Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı, toplumsal cinsiyet rolü beklentileri ve/veya toplumsal cinsiyet kalıp yargıları ya da toplumsal cinsiyete bağlı farklı güç ilişkilerine dayalı olarak birine karşı fiziksel, cinsel veya psikolojik zarar veya acı ile sonuçlanan ya da sonuçlanma olasılığı olan şiddet türüdür.4
Toplumsal cinsiyet duyarlılığı: Toplumsal cinsiyet duyarlılığı kadınların kadın, erkeklerin de erkek olarak ihtiyaç, ilgi ve duyarlılıklarının farkında olma ve bunlara saygı gösterme durumudur.5
Toplumsal cinsiyet anaakımlaştırma: Toplumsal cinsiyet perspektifinin bütün politika alanlarına ve politika oluşturmayla ilgili tüm aşamalara ve düzeylere dahil edilmesidir.6
1 EIGE (European Institute for Gender Equality).(2020). What is Sexism. Sexism at Work Handbook. https://eige.europa.eu/publications/sexism-at-work-handbook/part-1-understand/what-sexism 2 CEİD (2021). Toplumsal cinsiyet ana akımlaştırma kılavuzu.
https://dspace.ceid.org.tr/xmlui/bitstream/handle/1/1949/Toplumsal-Cinsiyetin-Ana-Akimlastirilmasi-Kilavuzu-
2.pdf?sequence=1&isAllowed=y
3 European Commission (2014). Gender Equality in Sport. Proposal for Strategic Actions 2014-2020: http://ec.europa.eu/sport/events/2013/documents/20131203-gender/final-proposal-1802_en.pdf
4 UNESCO (2022). Glossary: Understanding concepts around gender equality and inclusion in education. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000380971
5 https://ceidizler.ceid.org.tr/dosya/toplumsal-cinsiyet-esitliginin-temel-kavramlaripdf.pdf
6 CEİD (2021). Toplumsal cinsiyet ana akımlaştırma kılavuzu. https://dspace.ceid.org.tr/xmlui/bitstream/handle/1/1949/Toplumsal-Cinsiyetin-Ana-Akimlastirilmasi-Kilavuzu-
2.pdf?sequence=1&isAllowed=y